Adviseur van Minister Schippers
Het was een spannende tijd waarin enorm veel werk moest worden verzet. Edith wilde dat ik ook intern uitstraalde dat ze tempo wilde maken en er daadkracht kwam in de dossiers en nota’s. Eén van de meest ingrijpende dossiers, was de transitie in de ziekenhuisfinanciering. Hier liepen vier veranderingen samen. Ziekenhuizen gingen over op prestatiebekostiging met integrale tarieven, het budget en de aparte potjes voor afschrijving huisvesting en het honorarium van medisch specialisten zouden verdwijnen. Daarnaast werden de tienduizenden Diagnose BehandelCombinaties (DBC’s) vervangen door duizenden DBC’s Op Weg naar de Toekomst (DOT’s).( Wat een vreselijk jargon, wie heeft die namen ooit verzonnen☺ … ) Een derde ontwikkeling was de vergroting van het aandeel vrij onderhandelbare prijzen in de zorg naar 70% . Ook gingen verzekeraars meer risico lopen. Die ontwikkelingen tegelijkertijd leidden tot veel onzekerheid, voor het gehele veld. De zorgverzekeraars waren bang voor een stijging in de declaraties en verhoging van het honorarium van medisch specialisten, de ambtenaren wilden de greep op het macrokader houden, de NZa adviseerde tot 2015 maar een beperkte afwijking van de oude budgetten toe te staan. Dat vonden wij veel te lang, dat zou alle initiatief volledig op slot zetten. We hebben in die beginmaanden samen veel gesproken met uiteenlopende mensen in en buiten de zorg, om te zien hoe het anders zou kunnen, in de avonduren en op zaterdag bij Edith thuis. Dit was een verhelderend proces: we stelden voorop waar we zelf in geloofden wat zou werken: meer vrije prijzen en afschaffing budgettering. De hervorming moest snel plaats vinden, de verzekeraar moest zijn rol pakken als zorginkoper, zodat we van die vermaledijde kortingen achteraf af zouden komen. Tot die tijd zouden de kortingen wel als een geloofwaardige dreiging boven de markt blijven hangen. Dit leidde ertoe dat de transitie in 2012 en 2013 sneller werd afgebouwd. Ik hield een ‘roadshow’ met ambtenaren langs de woordvoerders van alle fracties, om uitglijders op dit taaie dossier te voorkomen. Deze gehele systeemwijziging is ongeschonden door het parlement gekomen.
In 2010 was het crisistijd, maar de zorgkosten rezen de pan uit. Het was voor het eerst dat de overschrijdingen op het BKZ door VWS zelf moesten worden gedragen, want er moest elders al zoveel bezuinigd worden. Er was een overschrijding van 2,1 miljard euro, die moest worden gedekt met extra maatregelen ter grootte van 1 miljard euro in de begroting van 2012. De minister, staatssecretaris en de twee PA’s werkten intensief samen. Mijn achtergrond als beleidsmedewerker financiën kwam van pas, één woord en een tabel van de directeur financiën en we konden weer verder. Maar het was een erg moeilijke situatie met de PVV en het CDA, het was een langdurig proces. De bal lag in De Kamer. Uiteindelijk is er heel pragmatisch gekozen voor waar de woordvoerders het wel over eens konden worden. Dit leidde tot veel verzet in het land, het Malieveld vol GGZ-patiënten, waar we in de auto beveiligd met paarden naar toe gebracht werden... Deze overschrijdingen en de invoering van de prestatiebekostiging waren aanleiding voor het eerste hoofdlijnenakkoord met de gehele sector. Het was polderen, maar het was nodig, iedereen committeerde zich eraan om echt te hervormen en zinnige, zuinige zorg te leveren.
Er speelde nog veel meer die jaren, te veel om te benoemen. In het kort: het Landelijk Schakelpunt/Elektronisch Patiëntendossier, dat 300 miljoen euro had gekost om te ontwikkelen, strandde in de Eerste Kamer; nieuwe beroepen, als de physician assistant en verpleegkundig specialist werden toegelaten. Maar ook vele crisissituaties: de PIP implantaten die lekten, de IGZ die niet adequaat reageerde, de brand in the chemische fabriek in Moerdijk, de verschillende inschattingen van kosten rondom de Olympische Spelen 2018. Kortom: een intensieve periode, waarin ik vaak op scherp stond, maar een ontzettend leerzame en goede ervaring.