25 juni 2014

Debat met minister Asscher over arbeidsongeschiktheid

Voorzitter,

De VVD vindt het van belang dat als je als zzp’er, werkgever of werknemer risico loopt op ziekte of arbeidsongeschiktheid en hier de rekening voor betaalt, dat je dan ook dit risico moet kunnen beïnvloeden. De in januari 2014 van kracht geworden BEZAVA zorgt ervoor dat in het slechtste geval werkgevers die een werknemer een dag tijdelijk in dienst hebben, die drie weken later thuis van de trap valt, 12 jaar lang moeten voorzien van een uitkering.

De kans hierop is klein, maar het komt wel voor. In dat geval moet je je afvragen of dit wel is wat we van werkgevers mogen vragen. We kijken ook met verwachting uit naar de eerste ervaringen met de BEZAVA. Wanneer stuurt de minister het bij de begroting afgesproken onderzoek naar ons toe?

Voorzitter, ik begin met het rapport over effectieve interventies voor zieke en arbeidsongeschikte werknemers. Daarin wordt het belang geschetst van samenwerking en innovatie tussen zorgverzekeraars aan de ene kant en werkgevers aan de andere kant en een betere kosten- en batenverdeling tussen werkgevers en werknemers. Er worden goede suggesties gedaan over hoe de re-integratie sneller kan, ook door het UWV. De VVD vindt het jammer dat de minister er in zijn begeleidende brief weinig aandacht aan schenkt. Dit omdat de minister het SER advies op dit punt afwacht. Waarom neemt hij het heft zelf niet in handen? In het Panteia onderzoek staan zoveel interventies die relatief eenvoudig van aard zijn. In het behandelproces

aandacht besteden aan werk en werkhervatting en activerende begeleiding is vaak al voldoende. Graag een reactie.

Voorzitter,

Een belangrijk punt voor de VVD is het gelijk speelveld tussen publieke en private verzekering voor de WGA. De VVD vraagt zich af of er wel een level playing field is tussen deze partijen. Op verzoek van de VVD is hier dan ook onderzoek naar gedaan, waarvoor dank. Hieruit blijkt dat in de loonsom het aantal eigenrisicodragers in 2012 en 2013 ongeveer de helft van alle werkgevers bedroeg, maar nu gedaald is tot 45%. In de Ziektewet zien we door de BEZAVA een stijging in het aantal eigen risicodragers.

Daarnaast speelt de minimumpremie bij een overstap van privaat naar publiek een rol. Een punt dat ook door de minister wordt opgemerkt bij de Ziektewet. De VVD is hier blij met zijn voorstel voor een risicodekkende premie, dat het gelijk speelveld bevordert.

Als het gaat om de WIA, betalen grote en middelgrote bedrijven bij terugkeer naar het UWV een minimumpremie omdat de lopende WGA-lasten achterblijven bij de verzekeraar. Andersom is dit niet het geval. Wil de werkgever het publieke bestel verlaten dan mogen de lopende WGA-lasten, ofwel de ‘staartlasten’, niet worden achtergelaten. Voor deze lasten moet de werkgever vaak een koopsom aan de verzekeraar betalen.  Ook dit beïnvloedt het gelijk speelveld tussen privaat en publiek verzekeren negatief. Hier is in de brief van de minister nog niet. Wil de minister dit alsnog doen?

Voorzitter,

De instroom in de WIA neemt toe. Een groot deel van de instroom bestaat uit deeltijders met psychische klachten. Een paar weken geleden hebben we een rondetafelgesprek gehad over beroepsziekten en daar is aan de orde gesteld door de experts dat de verzekeringsartsen bij de beoordeling niet strikt genoeg de internationale richtlijnen volgen in de keuringen, bijvoorbeeld als het gaat om de beoordeling van psychische klachten. Dat zou de reden zijn waardoor de instroom hier zo hoog is. We moeten voorkomen dat we terug gaan naar de jaren 80. Wat gaat de minister er aan doen om de instroom te beheersen?

Voorzitter,

De VVD is teleurgesteld in de antwoorden van de minister over de experimenten met de Ziektewet. We zien dat het aantal eigenrisicodragers hier sterk is gestegen, er wordt in de pilots overheidsgeld besteed, maar omdat dit volgt uit het sociaal akkoord, mogen eigenrisicodragers niet meedoen. Ik dacht toch dat werkgevers die eigenrisicodrager zijn ook zijn betrokken bij de totstandkoming van dit sociaal akkoord. Dat is een gemiste kans. Uit onderzoek van Astri is gebleken dat eigenrisicodragers beter in staat zijn te re-integreren dan het UWV, dan zou ik benieuwd zijn hoeveel beter ze het zouden doen met een no-riskpolis en zonder loonsanctie. Het idee van experimenteren, zeker met overheidsgeld, is toch dat je out-of-the-box denkt en alle opties bekijkt, om uiteindelijk tot verbetering te komen.

Kan de minister hierop reageren?

Voorzitter,

Ten slotte over arbeidsongeschiktheidsverzekeringen voor zzp’ers. Uit onderzoek naar aanleiding van de motie Van Weyenberg c.s. blijkt dat zzp’ers zich wel voor beroepsarbeidsongeschiktheid van 25% zouden willen verzekeren, maar niet voor de publiekrechtelijke WIA. De VVD is er niet voor om mensen iets op te dringen wat ze niet willen en willen voorkomen dat er sprake is van negatieve zelfselectie. We zijn het hier eens met het Kabinet.