Dankzij VVD gebeurt er eindelijk iets aan exportfestijn uitkeringen

– Foto: AFP

In 2013 ging 33 procent van de kinderbijslagen uit Nederland naar Marokko

De export van uitkeringen naar landen als Marokko en Turkije moet stoppen. Laat de VVD zich hier hard voor maken. De liberalen hebben hierbij het gezonde verstand en de publieke opinie aan hun zijde.

De bekendste volksvertegenwoordigers zijn ongetwijfeld de fractievoorzitters van de grote politieke partijen. Zo is Diederik Samsom het beroemdste PvdA-Kamerlid, Alexander Pechtold de roemrijkste parlementariër van D66 en Halbe Zijlstra de bekendste liberale volksvertegenwoordiger.

Deze voormannen leiden fracties met Kamerleden die zich met van alles bezighouden. Sommigen hebben een dusdanige profileringsdrang dat ze niet weg te slaan zijn van televisie- en radioprogramma’s waardoor zij nationale bekendheid genieten.

Andere, wat stillere, Kamerleden lijken eerder spookpolitici die zich liever schuilhouden in de vergaderzalen van de Tweede Kamer. Maar verrichten ze ook wat?

Ontknoping

Voor het vrijwel onbekende Kamerlid Anoushka Schut (VVD) is het antwoord hierop ja. De afgelopen weken heeft zij een slepende kwestie tot een positieve ontknoping weten te bewegen.

Haar motie om het sociale zekerheidsverdrag met Marokko op te zeggen, is, hoewel zonder de steun van de PvdA, onlangs aangenomen in de kamer. Deze Kamermeerderheid brengt het einde in zicht van een diplomatiek en grimmig steekspel dat al drie jaar, of ruimer genomen twaalf jaar, gaande is.

Veto

Het sociale zekerheidsverdrag (1972) bepaalt onder meer dat uitkeringen die naar Nederlanders in Marokko gaan, niet mogen worden verlaagd zonder instemming van de Marokkaanse overheid.

Het kabinet probeert al drie jaar de hoogte van de uitkeringen aan te passen aan de kosten van levensonderhoud in Marokko maar wordt telkens geconfronteerd met een veto van Rabat.

Hoewel ieder weldenkend mens de logica en de rechtvaardigheid van de maatregel kan inzien, willen de Marokkaanse autoriteiten er niets van weten. Zij hebben geen zin om mee te werken aan de verlaging van de belangrijke inkomstenbron in het Noord-Marokkaanse Rifgebied.

Statussymbool

In de Rif worden de Nederlandse uitkeringen van weduwen, kinderen en WAO’ers, veelal gestoken in de bouw van een eigen huis, het ultieme statussymbool. In de Tweede Kamer was het geduld met deze kwestie terecht op. Als Marokko voor oktober niet instemt met de verdragsaanpassing, zal Nederland het verdrag eenzijdig opzeggen.

De ruzie is niet van vandaag of gisteren. Het speelt al sinds de jaren negentig en leidde in 2002 tot een diplomatieke rel die in het kabinet Kok-II tot grote irritatie leidde. Marokko weigerde aanvankelijk mee te werken aan de controle van uitkeringsfraude op basis van verzwegen vermogensposities in dat land.

Maat vol

Na vele jaren en talloze vriendschappelijke toezeggingen zegde Rabat uiteindelijk onder bepaalde voorwaarden medewerking toe. Maar voor toenmalig minister van Sociale Zaken Willem Vermeend (PvdA) en premier Wim Kok (PvdA) was de maat vol. Zij eisten een volledig nieuw verdrag met Marokko over alle uitkeringen.

De PvdA van toen begreep hoe het een sociaal zekerheidsstelsel tegen zijn ondergang moet beschermen. De PvdA van vandaag lijkt alleen oog te hebben voor electorale overwegingen.

Tegenstanders

De tegenstanders van de motie-Schut zeggen dat het hier gaat om ‘penny wise and pound foolish’ politiek. De financiële besparing die is gemoeid met de aanpassing van de uitkeringen in Marokko is dusdanig gering dat zij niet opweegt tegen de schade die wordt toegebracht aan de samenwerking met dat land op bijvoorbeeld justitiële terreinen.

Daarbij komt dat de AOW buiten het verdrag valt. Daarmee is een bedrag gemoeid van 75 miljoen euro. Ter vergelijking; de 3.400 kinderbijslagen in Marokko die dankzij de verdragsaanpassing met 40 procent verlaagd zullen worden, leveren 6 miljoen euro op. Klein bier dus.

Ten derde zou de Kamer ‘symboolpolitiek’ bedrijven omdat mensen in Marokko zometeen een lagere uitkering krijgen terwijl de uitkeringen die naar Turkije gaan, onaangetast blijven wegens allerlei EU-verdragen.

Stroef

Tegen deze argumenten valt in te brengen dat de samenwerking met Marokko sinds jaar en dag buitengewoon stroef is. Geloofwaardige parlementaire dreiging dankzij Kamermoties kan de boel juist in beweging zetten.

Ten tweede is het feit dat Turkse uitkeringen (nog) niet aangepakt kunnen worden geen argument om de Marokkaanse uitkeringen ongemoeid te laten. In 2013 ging 17 procent van de kinderbijslagen in het buitenland naar Turkije en 33 procent naar Marokko.

Nederland is in 2016 tijdelijke voorzitter van de EU. Is dat geen prachtig moment om aanpassing van de EU-verdragen op de agenda te zetten zodat het exportfestijn van uitkeringen naar Turkije maar ook Roemenië en Bulgarije beëindigd kan worden?

Laat de VVD zich hier ook hard voor maken. De liberalen hebben hierbij het gezonde verstand en de publieke opinie aan hun zijde.

Lees hier het artikel op de website van Elsevier.