12 februari 2015

Spreektekst arbeidsmarktbeleid in de zorg

Voorzitter,

Mensen leven steeds langer en willen zo lang mogelijk voor zichzelf zorgen. In de toekomst willen ze zich thuis redden met behulp van domotica, een app die bijhoudt wanneer ze welke medicijnen moeten innemen. Ouderen en chronisch zieken prikken zelf hun bloed en geven dit met behulp van een computer door aan de wijkzuster, die in de buurt beschikbaar is als nodig.

Dit is de wens van velen en de toekomst waar ook de zorg zich op moet voorbereiden. Er is al werk gemaakt van substitutie van de tweedelijn naar de eerstelijn: De minister stelt op basis van de capaciteitsraming de helft meer huisartsenplaatsen beschikbaar dan vijf jaar geleden, er is aandacht voor taakherschikking binnen de eerstelijn, de positie van de wijkverpleegkundige wordt verstevigd. Hoe kan het dat de specialist blijft declareren als de betere en goedkopere Physican assistant of de verpleegkundig specialist zijn taken heeft overgenomen? We moeten ervoor zorgen dat de taakherschikking en substitutie zich ook uitbetaalt. Dat we niet alleen meer huisartsenzorg krijgen, maar ook minder specialistenzorg? Niet alleen meer huisartsen, maar ook minder specialisten. Ziet de minister deze ontwikkeling? Is er werkelijk substitutie. Taakschikking betekent ook dat verpleegkundigen MBO/ HBO duidelijk worden onderscheiden in de wet. Daar is de VVD voor.

De VVD vindt dat we innovatieve zorg waardoor mensen hun eigen gezondheid kunnen monitoren moeten stimuleren. Het geeft mensen het gevoel dat ze weer zelf de regie hebben. Dit gaat om domotica, maar ook alle andere technologische ontwikkelingen. De zorgverlener begeleid dit proces en moet hier ook afdoende in getraind worden. Wordt hier aandacht aan besteed in de opleiding?

Voorzitter,

Het is nog maar enkele jaren geleden dat we grote personeelstekorten voorspelden in de zorg. “Meer handen aan het bed” zijn door beleidswijzigingen en door de verhoging van de uittreeleeftijd nu omgeslagen in ontslagen. Dat is pijnlijk voor de mensen die het meemaken. We moeten proberen mensen te helpen van baan naar baan te komen of zich om te scholen. Het interventieteam, de mobiliteitsdienstverlening, de sectorplannen en de huishoudelijke hulptoelage zijn positief. Een tijdelijk middel om de effecten van de ontslagen in de zorg te temperen. Zo koopt het tijd om mensen om en bij te scholen tot beroepen in en buiten de zorg waar in de toekomst vraag naar is. Zich voor te bereiden op een leven vol banen in plaats van een baan voor het leven.

De arbeidsmarkteffectrapportage geeft aan dat de werkgelegenheid in 2015 met de helft minder zal dalen dan eerder voorspeld. De VVD zal niet ontkennen dat dit maar een tijdelijk effect is , want in 2017 loopt het banenverlies weer op.

De VVD gunt mensen hun baan. Het is alleen onhoudbaar om de loonkosten van thuiszorg bij een vergrijzende bevolking collectief te financieren. Dat verdringt alle uitgaven in de collectieve sector. Toch zouden veel ouderen en zieken wel hun zorg willen behouden.

Er is dus wel werk, maar er zullen geen banen meer zijn. Het echte probleem wordt met de banenplannen en de huishoudelijke hulptoelage niet opgelost. Waarom? Een oudere of zieke met een modaal inkomen of pensioen kan niet voor 20-25 uur thuiszorg inkopen, de werkgeverslasten zijn te hoog. En dan hebben we het niet over de hoge lasten voor ziekte- en arbeidsongeschiktheid, maar dat is een ander debat. Eerder sprak de staatssecretaris over de Cao’s in de Verpleging en verzorging die hij met een Algemene Maatregel van Bestuur wilde bekrachtigen. We horen hier graag de stand van zaken over. De VVD is er niet voor om bovenwettelijke CAO-afspraken te gaan vastleggen in regelgeving. Zo krijg je alleen maar hogere lasten en minder in plaats van meer banen in de zorg.

En de Zzp’ers in de zorg, in het bijzonder in de palliatieve zorg, lossen veel van de problemen op die er door rigiditeit op de arbeidsmarkt zijn ontstaan. We hopen dat door de maatregelen die zijn getroffen, ze gewoon kunnen werken in de zorg en ook niet langer worden uitgesloten in cao’s. De VVD gaat ervan uit dat deze bewindslieden zich zullen inzetten om ervoor te zorgen dat arbeid goedkoper wordt, dat is de oplossing waar iedereen op zit te wachten.